Artykuł
Pomoc osobom uprawnionym do alimentów
Fundusz alimentacyjny stanowi system wspierania osób, uprawnionych do alimentów na podstawie tytułu wykonawczego, którego egzekucja jest bezskuteczna (w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności).
Za bezskuteczną egzekucję uważa się również niemożność wszczęcia lub prowadzenia egzekucji alimentów przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu przebywającemu poza granicami Rzeczpospolitej Polskiej.
Osoba uprawniona do alimentów oznacza to osobę uprawnioną do alimentów od rodzica
na podstawie tytułu wykonawczego (wyrok, ugoda sądowa) pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, jeżeli egzekucja okazała się bezskuteczna.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobie uprawnionej:
- do ukończenia 18 roku życia
- do ukończenia 25 roku życia w przypadku, gdy się uczy w szkole lub w szkole wyższej - bezterminowo w przypadku osoby posiadającej orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego nie przysługują jeżeli osoba uprawniona:
- została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie (dom pomocy społecznej, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy, areszt śledczy, zakład karny, szkołę wojskową lub inną szkołę, jeżeli instytucje te zapewniają nieodpłatne pełne utrzymanie) albo w pieczy zastępczej;
- zawarła związek małżeński.
Wysokość świadczenia z funduszu alimentacyjnego
Świadczenie z funduszu alimentacyjnego przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 1209 zł.
Przy ustalaniu prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego do dochodu nie wlicza się kwoty otrzymywanych świadczeń z tego funduszu.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego, przysługują w wysokości bieżąco ustalonych alimentów nie więcej jednak niż 1000 zł.
W przypadku, gdy ośrodek pomocy społecznej przekazał organowi właściwemu wierzyciela informację, że osoba uprawniona lub jej przedstawiciel marnotrawią wypłacone świadczenia z funduszu alimentacyjnego organ może przekazywać należne osobie świadczenia w całości lub w części w formie rzeczowej.
Prawo do świadczenia z funduszu alimentacyjnego na okres świadczeniowy 2025/2026 ustala się na podstawie dochodu uzyskanego przez rodzinę w roku 2024 z uwzględnieniem przepisów o utracie i uzyskaniu dochodu.
„ZŁOTÓWKA ZA ZŁOTÓWKĘ”
Od okresu świadczeniowego 2020/2021 rodziny, które przekroczyły próg dochodowy nie tracą prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Dzięki wprowadzeniu zasady "złotówka za złotówkę" świadczenia są stopniowo obniżane wraz ze wzrostem dochodów. Za każde przekroczenie progu dochodowego na osobę w rodzinie o 1,00 zł, kwota świadczenia przysługującemu osobie uprawnionej jest pomniejszana o 1,00 zł.
Świadczenia zostaną wypłacone, gdy kwota do wypłaty po zastosowaniu mechanizmu „złotówka za złotówkę" nie będzie niższa niż 100 zł.
Nienależnie pobrane świadczenia z funduszu alimentacyjnego
Osoba, która pobrała nienależnie świadczenia, obowiązana jest do ich zwrotu wraz z ustawowymi odsetkami. Kwoty nienależnie pobranych świadczeń wraz z odsetkami ustalone ostateczną decyzją podlegają potrąceniu z bieżąco wypłacanych świadczeń alimentacyjnych.
Nienależnie pobrane świadczenia wraz z odsetkami podlegają egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Ustalenie uprawnień do świadczeń z funduszu alimentacyjnego
Prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego ustala się na okres świadczeniowy począwszy od miesiąca, w którym został złożony wniosek wraz z dokumentacją, nie wcześniej niż od początku okresu świadczeniowego, do końca tego okresu.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego wypłaca się w okresach miesięcznych.
Okres świadczeniowy na jaki ustala się prawo do świadczenia z funduszu alimentacyjnego trwa od dnia 1 października do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego.
Wnioski na nowy okres świadczeniowy będą przyjmowane od dnia 1 sierpnia danego roku, a w przypadku wniosków składanych drogą elektroniczną - od dnia 1 lipca danego roku.
Złożenie wniosku wraz z dokumentacją | Ustalenie prawa do świadczeń z FA i wypłata |
1 lipca - 31 sierpnia | do 31 października danego roku |
1-30 września | do 30 listopada danego roku |
1-31 października | do 31 grudnia danego roku |
1-30 listopada | do 31 stycznia następnego roku |
1 grudnia - 31 stycznia | do ostatniego dnia lutego następnego roku |
W przypadku wystąpienia zmian w liczbie członków rodziny, uzyskania lub utraty dochodu albo innych zmian mających wpływ na prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego, osoba uprawniona albo jej przedstawiciel ustawowy jest obowiązany do niezwłocznego powiadomienia o tym organu wypłacającego świadczenia alimentacyjne.
Wypłatę świadczeń z funduszu alimentacyjnego wstrzymuje się, jeżeli osoba uprawniona albo jej przedstawiciel ustawowy, którzy złożyli wniosek o przyznanie świadczeń z funduszu alimentacyjnego:
1) odmówili udzielenia lub nie udzielili, w wyznaczonym terminie, wyjaśnień co do okoliczności mających wpływ na prawo do świadczeń;
2) odmówili udzielenia organowi prowadzącemu postępowanie egzekucyjne informacji mających wpływ na skuteczność egzekucji lub udzielili informacji nieprawdziwych;
3) nie podejmują świadczeń przez trzy kolejne miesiące kalendarzowe.
DO WNIOSKU O FUNDUSZ ALIMENTACYJNY NALEŻY DOŁĄCZYĆ:
1) zaświadczenia lub oświadczenia dokumentujące wysokość innych dochodów niż dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 27, art. 30b, art. 30c, art. 30e i art. 30f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczące każdego członka rodziny;
2) zaświadczenie naczelnika urzędu skarbowego, dotyczące członków rodziny rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, zawierające informacje odpowiednio o:
a) formie opłacanego podatku,
b) wysokości przychodu,
c) stawce podatku,
d) wysokości opłaconego podatku
- w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy;
3) zaświadczenia lub oświadczenia oraz dowody niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia:
- zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne o bezskuteczności egzekucji alimentów zawierające informację o stanie egzekucji, przyczynach jej bezskuteczności oraz o działaniach podejmowanych w celu wyegzekwowania zasądzonych alimentów lub oświadczenie o bezskuteczności egzekucji alimentów;
- odpis podlegającego wykonaniu orzeczenia sądu zasądzającego alimenty, odpis postanowienia sądu o zabezpieczeniu powództwa o alimenty lub odpis protokołu zawierającego treść ugody sądowej ugody zawartej przed mediatorem;
- orzeczenie sądu rodzinnego o ustalenie opiekuna prawnego dla osoby uprawnionej;
- przekazy lub przelewy pieniężne dokumentujące wysokość zapłaconych alimentów, jeżeli członkowie rodziny są zobowiązani wyrokiem sądu, ugodą sądową lub ugodą zawartą przed mediatorem do ich płacenia na rzecz osoby spoza rodziny;
- w przypadku, gdy osoba uprawniona nie otrzymała alimentów albo otrzymała je w wysokości niższej od ustalonej w wyroku sądu, ugodzie sądowej lub ugodzie zawartej przed mediatorem:
- zaświadczenie organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne o całkowitej lub częściowej bezskuteczności egzekucji alimentów, a także o wysokości wyegzekwowanych alimentów lub
1. informację właściwego sądu lub właściwej instytucji o podjęciu przez osobę uprawnioną czynności związanych z wykonaniem tytułu wykonawczego za granicą albo o niepodjęciu tych czynności, w szczególności w związku z brakiem podstawy prawnej do ich podjęcia lub brakiem możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą, jeżeli dłużnik zamieszkuje za granicą;
- inne dokumenty potwierdzające spełnienie warunków do przyznania lub ustalenia wysokości świadczenia z funduszu alimentacyjnego będącego przedmiotem wniosku.
W przypadku posiadania gospodarstwa rolnego dodatkowo należy dołączyć:
- zaświadczenie właściwego organu gminy, nakaz płatniczy lub oświadczenie o wielkości gospodarstwa rolnego wyrażonej w hektarach przeliczeniowych ogólnej powierzchni w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy;
- umowę dzierżawy, w przypadku oddania części lub całości znajdującego się w posiadaniu rodziny gospodarstwa rolnego w dzierżawę, na podstawie umowy zawartej stosownie
do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, albo oddania gospodarstwa rolnego w dzierżawę w związku z pobieraniem renty określonej w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej;
- umowę zawartą w formie aktu notarialnego, w przypadku wniesienia gospodarstwa rolnego do użytkowania przez rolniczą spółdzielnię produkcyjną.
Ustalając dochód z gospodarstwa rolnego przyjmuje się, że z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 1/12 dochodu ogłaszanego corocznie w drodze obwieszczenia przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 18 ustawy z dnia 15 listopada 1984r. o podatku rolnym.
W przypadku utraty lub uzyskania dochodu do w/w dokumentów należy dołączyć:
- dokument określający datę utraty dochodu oraz miesięczną wysokość utraconego dochodu (np. świadectwo pracy, PIT-11, zaświadczenie od pracodawcy);
- dokument określający wysokość dochodu uzyskanego przez członka rodziny oraz liczbę miesięcy, w których dochód był osiągany, w przypadku uzyskania dochodu w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy (np. umowę o pracę, PIT 11, zaświadczenie od pracodawcy);
- dokument określający wysokość uzyskanego dochodu z miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został osiągnięty, w przypadku uzyskania dochodu po roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy (np. zaświadczenie od pracodawcy)
Regulacje dotyczące stosowania przepisów o utracie i uzyskaniu dochodu
- nie stosuje się przepisów dotyczących utraty i uzyskania dochodu w sytuacji, gdy wnioskodawca lub członek jego rodziny utraci dochód z tytułu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej oraz dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej i w okresie 3 miesięcy od daty utraty dochodu ponownie uzyska dochód u tego samego pracodawcy, zleceniodawcy lub zamawiającego dzieło lub ponownie rozpocznie pozarolniczą działalność gospodarczą.
Zasady ustalania dochodu z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- ustalając dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w roku kalendarzowym poprzedzającym okres świadczeniowy przyjmuje się dochód miesięczny w wysokości 1/12 dochodu ogłaszanego corocznie, w drodze obwieszczenia, przez ministra właściwego do spraw rodziny w Dzienniku Urzędowym Rzeczpospolitej Polskiej „Monitor Polski” w terminie do dnia 1 sierpnia każdego roku.
Składanie oświadczeń wyłącznie przez wnioskodawcę
- oświadczenia dotyczące dochodów nieopodatkowanych oraz wielkości gospodarstwa rolnego
za poszczególnych członków swojej rodziny, składa, czyli wypełnia i podpisuje, osoba wnioskująca o świadczenia z funduszu alimentacyjnego, a nie, jak dotychczas, członek rodziny, którego dotyczą dane zawarte w danym oświadczeniu.
Do pobrania:
oświadczenie o dochodach nieopodatkowanych
oświadczenie o wielkości gospodarstwa
oświadczenie o bezskuteczności egzekucji